Een kaakontsteking is een ontsteking van het bot en de spieren rond de kaakbeenderen. Meestal is de infectie het gevolg van bacteriën die het lichaam binnendringen via een slechte mondhygiëne of mondchirurgie, zoals een wortelkanaalbehandeling. Het kan ook optreden na een kaakfractuur (gebroken kaak). De meeste gevallen zijn makkelijk te behandelen met antibiotica zoals Amoxicilline.
Een ontsteking van de kaak kan intens pijnlijk zijn, en het kan het gevolg zijn van cariës (gaatjes) of een tandvleesontsteking. Een kaakontsteking komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen, en vaker in de onderkaak dan in de bovenkaak. Mensen met diabetes, alcoholisme of andere ziektes die het immuunsysteem negatief beïnvloeden, lopen een groter risico. Je loopt ook een hoger risico wanneer kaaktrauma plaatsvindt, en je recent daarvoor een operatie hebt ondergaan.
Het kaakbot is een ongebruikelijk bot omdat de tanden een directe ingang voor infectie vormen. Om het geïnfecteerde bot te laten genezen, stuurt het lichaam witte bloedcellen naar het gebied; de voortdurende aanwezigheid van witte bloedcellen in de buurt van het bot zorgt er echter voor dat het bot juist afbreekt. De infectie beperkt daardoor de bloedtoevoer naar het gebied en kan daardoor botnecrose veroorzaken (“botsterfte”). Vóór de uitvinding van antibiotica was een kaakonsteking vaak een dodelijke aandoening.
Een andere term voor botonsteking is “osteomyelitis”. Een kaakonsteking wordt daarom ook wel “osteomyelitis aan de kaak” genoemd.
Wat zijn de symptomen van een kaakbotontsteking?
In het acute stadium van osteomyelitis hebt u toenemende, constante kaakpijn en sinusdruk. Een kaakontsteking kan daarnaast de volgende symptomen veroorzaken:
- Stijfheid in de kaak en nek
- Moeite met eten en praten.
- Koorts
- Zwelling van het gezicht
- Tederheid bij aanraking
- Loopneus
- De vorming van een puskanaal
- Soms is het moeilijk om de mond te openen, meestal door weefsel dat door de ontsteking is beschadigd
- Een voelbare bult op het kaakbeen
- Vermoeidheid
- Koorts
- Hoofdpijn of nekpijn
Een kaakontsteking kan een puskanaal vormen waarmee het lichaam pus (dode bacteriën en weefsel) wegvoert van de ontsteking
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Meestal wordt een reeks bloedonderzoeken uitgevoerd om te controleren of het aantal witte bloedcellen is verhoogd. De aandoening wordt vaak verkeerd gediagnosticeerd omdat de symptomen lijken op die van andere kaak-, schedel- of gezichtsproblemen. Gevorderde ontstekingen kunnen ook worden waargenomen op medische beelden (röntgenfoto, echografie, CT of MRI).
Als wordt vastgesteld dat osteomyelitis de oorzaak van uw pijn is, zal uw arts antibiotica voorschrijven om de infectie te verhelpen.
Verhaal uit de praktijk
Ongeveer 2 weken na een operatie om haar verstandskiezen te verwijderen, merkt Lieke een toename van stijfheid in haar kaak, met pijn en druk achter haar oor. Ze gaat ervan uit dat dit te maken heeft met het feit dat haar mond gedurende een langere periode open werd gehouden tijdens de procedure. Naarmate de tijd verstrijkt, verergert de pijn echter. Lieke krijgt lage koorts en raakt vermoeid. Ongerust belt ze haar kaakchirurg.
De kaakchirurg raadpleegt Lieke’s huisarts, die bloedonderzoek laat doen. De resultaten laten een verhoogd aantal witte bloedcellen zien. De artsen willen de toestand van het bot zien en een röntgenfoto toont een aanzienlijke zwelling van botten en gewrichten in het gebied van haar linkerkaak. Ze diagnosticeren Lieke met osteomyelitis aan de kaak, en geven haar antibiotica. Na een paar dagen heeft Lieke geen pijn meer en voelt zich niet ziek. De stijfheid van haar kaak neemt echter toe, en ze is gefrustreerd dat ze niet kan kauwen en haar mond niet ver kan openen. Als ze haar arts belt, stuurt hij haar door naar een fysiotherapeut.
Lieke maakt een afspraak met een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in kaak- en nekproblemen. Deze meet hoe goed en hoeveel Lieke’s kaak en nek bewegen. De fysiotherapeut voelt aan Lieke’s nek, de zijkant van haar gezicht, en in haar mond om vast te stellen waarom de kaak stijf is. De fysiotherapeut beweegt Lieke’s kaak en oefent druk uit op haar spieren.
De therapeut vraagt haar om thuis specifieke rek- en strekoefeningen uit te voeren. Lieke moet nog een paar keer langskomen. Na enkele weken heeft zij geen last meer van haar ontstoken kaak.
Kan deze aandoening worden voorkomen?
Het voorkomen van infecties begint met een gezonde levensstijl. Uw lichaam bestrijdt infecties het best met de juiste rust, voeding en hygiëne, zoals handen wassen en tandenpoetsen.
Na een kaakoperatie moet u antibiotica nemen zoals voorgeschreven, omdat in ieders mond een aanzienlijke hoeveelheid bacteriën aanwezig is. Deze bacteriën vormen onder normale omstandigheden geen bedreiging, maar kunnen na kaaktrauma wel een kaakonsteking veroorzaken. Mogelijk moet u uw voedingspatroon tijdelijk aanpassen om het gebied te beschermen en open wonden in de mond te laten genezen.
